Szczepan Twardoch

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Szczepan Twardoch
Ilustracja
Szczepan Twardoch (2012)
Data i miejsce urodzenia

23 grudnia 1979
Knurów

Narodowość

śląska

Język

polski, śląski

Alma Mater

Uniwersytet Śląski w Katowicach

Dziedzina sztuki

literatura piękna

Ważne dzieła
Nagrody
  • Nagroda Nautilus (2006)
  • Paszport „Polityki” (2012)
  • Nagroda Czytelników Literackiej Nagrody Nike (2013)
  • Śląski Wawrzyn Literacki (2012) za powieść "Morfina"
  • Nagroda Fundacji im. Kościelskich (2015)
  • Nagroda Literacka im. Samuela Bogumiła Lindego
  • Dwukrotnie nominowany do Nagrody im. Kazimierza Kutza
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Szczepan Lech Twardoch (ur. 23 grudnia 1979 w Knurowie[1]) – prozaik i publicysta tworzący w języku polskim, a okazjonalnie także po śląsku[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończył socjologię na Międzywydziałowych Indywidualnych Studiach Humanistycznych na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.

Publikował w „Życiu”, „Opcjach”, „Frondzie”, „44/Czterdzieści i Cztery”, „Nowej Gazecie Śląskiej”, „Arcanach”, „Gazecie Wyborczej” i „Rzeczpospolitej” jako niezależny publicysta. Był redaktorem działu literackiego dwumiesięcznika „Christianitas”. Felietonista „Polityki” oraz „Wysokich Obcasów Extra”.

Jego opowiadanie Obłęd rotmistrza von Egern nominowane było do nagrody Nautilus za rok 2003 i zajęło w głosowaniu 4. miejsce. Opowiadanie pod tytułem Rondo zdobyło Nautilusa za najlepsze opowiadanie roku 2006. Za Epifanię wikarego Trzaski otrzymał zaś Srebrne Wyróżnienie Nagrody Literackiej im. Jerzego Żuławskiego w 2008. W 2010 ukazał się francuski przekład jego powieści Przemienienie (Transfiguration). W 2011 roku otrzymał za powieść Wieczny Grunwald Wyróżnienie Nagrody im. Józefa Mackiewicza[3]. Za zbiór opowiadań Tak jest dobrze został nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia 2012[4]. W 2013 został laureatem Paszportu Polityki za rok 2012 w kategorii literatura. Nagrodę otrzymał za powieść Morfina[5] – powieść ta była w finale Nagrody Literackiej Nike 2013[6] oraz otrzymała nominację do Nagrody Literackiej Gdynia 2013[7] i nominację do Prix du Livre Européen / European Book Prize 2015[8]. W 2014 wyszła kolejna jego książka – Drach[9], która znalazła się w finale Nagrody Literackiej Nike 2015[10] i zdobyła niemiecką nagrodę literacką Brücke Berlin 2016[11]. W 2015 został laureatem Nagrody Fundacji im. Kościelskich. W kwietniu 2017 otrzymał główną nagrodę w plebiscycie „O!Lśnienia 2016” w kategorii „Literatura”, organizowanym przez Onet.pl[12]. W 2017 był nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii proza za powieść Król[13]. W 2019 został laureatem Nagrody im. Samuela Bogumiła Lindego[14]. Zdjęcia do serialu Król produkowanego dla Canal+ opartego na powieści Twardocha zostały zakończone w październiku 2019, gdzie pisarz wystąpił gościnnie, wcielając się w postać kierownika sali w restauracji[15][16]. W lutym 2022 roku Szczepan Twardoch otrzymał Nagrodę im. Kazimierza Kutza[17]. W listopadzie 2023 otrzymał Nagrodę Planety Lema za niezależność w myśleniu o rzeczywistości, a także za przekroczenie miliona sprzedanych egzemplarzy swoich książek (szczegóły poniżej). Nagrodę przyznano w ramach Festiwalu Bomba Megabitowa[18].

Na podstawie twórczości Twardocha powstały spektakle: Król (premiera w 2018, reżyseria Monika Strzępka), Drach (2018, Robert Talarczyk), Pokora (2021, Robert Talarczyk) i Byk (2022, Robert Talarczyk i Szczepan Twardoch)[19][20][21][22].

W 2023 roku wydawca Twardocha – Wydawnictwo Literackie – poinformował, że sprzedaż książek Szczepana Twardocha przekroczyła milion egzemplarzy. Liczba ta obejmuje książki papierowe, ebooki i pliki audio. Najpopularniejsza powieść Szczepana Twardocha to Król – od premiery książka kupiło ją 300 tys. czytelników. Na drugim miejscu jest Morfina – 153 tys., a na trzecim Królestwo z wynikiem 135 tys. sprzedanych egzemplarzy[23].

Dracha przetłumaczono na śląski[24].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Powieści[edytuj | edytuj kod]

  • Sternberg, superNOWA 2007
  • Epifania wikarego Trzaski, Wydawnictwo Dolnośląskie 2007
  • Przemienienie, Wydawnictwo Dębogóra 2008
  • Zimne wybrzeża, Wydawnictwo Dolnośląskie 2009
  • Wieczny Grunwald: powieść zza końca czasów, Narodowe Centrum Kultury 2010 (drugie, trzecie i czwarte wydanie – Wydawnictwo Literackie 2013, 2017, 2019, 2021)
  • Morfina, Wydawnictwo Literackie 2012
  • Drach, Wydawnictwo Literackie 2014
  • Król, Wydawnictwo Literackie 2016
  • Królestwo, Wydawnictwo Literackie 2018
  • Pokora, Wydawnictwo Literackie 2020
  • Chołod, Wydawnictwo Literackie 2022[25]

Zbiory opowiadań[edytuj | edytuj kod]

  • Obłęd rotmistrza von Egern, Fabryka Słów 2005
  • Prawem wilka, superNOWA 2008
  • Tak jest dobrze, Powergraph 2011
  • Ballada o pewnej panience, Wydawnictwo Literackie 2017

Dramat[edytuj | edytuj kod]

  • Byk, Wydawnictwo Literackie 2022[26]

Dzienniki, eseistyka, poradniki[edytuj | edytuj kod]

  • Zabawy z bronią, Wydawnictwo Dębogóra 2009
  • Wyznania prowincjusza, Fronda 2010
  • Sztuka życia dla mężczyzn, Świat Książki 2013, współautor: Przemysław Bociąga[27]
  • Wieloryby i ćmy, Wydawnictwo Literackie 2015
  • Lepiej byś tam umarł, Wydawnictwo W.A.B. 2017, współautor: Mamed Khalidov
  • Jak nie zostałem poetą, Wydawnictwo Literackie 2019
  • Wielkie Księstwo Groteski, Wydawnictwo Literackie 2021

Opowiadania[edytuj | edytuj kod]

  • Obłęd rotmistrza von Egern, „Science Fiction”, 23
  • Gmina, „Science Fiction”, 30
  • Cud domu brandenburskiego, „Nowa Fantastyka”, czerwiec 2004
  • Historia prowincjonalna, opowiadanie w antologii Małodobry
  • Królewskie pytanie, „Fahrenheit”, styczeń-luty 2005
  • Quitzlalope, „Nowa Fantastyka”, marzec 2005
  • Stille Nacht, opowiadanie w antologii Deszcze Niespokojne
  • Exodus, FA-art, styczeń-luty 2006
  • Rondo na maszynę do pisania, papier i ołówek, SFFH 12/2006
  • Żywot i śmierć św. Felicjana, Fantastyka – wydanie specjalne zima 2006
  • Dwie przemiany Włodzimierza Kurczyka, „Nowa Fantastyka”, czerwiec 2009
  • Pola, „44/Czterdzieści i Cztery”, 2010
  • Tak jest dobrze, Nowa Fantastyka, marzec 2011
  • Fade to Black, opowiadanie w antologii Pożądanie

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Szczepan Twardoch jest Ślązakiem[28][29][30], mieszka w Pilchowicach. Jego żoną jest architektka i urbanistka Agata Twardoch[31].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Szczepan Twardoch. onet.pl. [dostęp 2020-09-15].
  2. ↑ Szczepōn Twardoch: Ô status regiōnalnyj godki my muszymy walczyć i niy żałować na to siył [online], wachtyrz.eu, 30 lipca 2021 [dostęp 2021-09-26].
  3. ↑ O Autorze [online], Szczepan Twardoch [dostęp 2021-07-21] (pol.).
  4. ↑ Nominowani 2012. Nagroda Literacka Gdynia [online], archiwumnlg.nagrodaliterackagdynia.pl [dostęp 2020-11-13].
  5. ↑ Magda Kryjak, Literatura: Szczepan Twardoch [online], www.polityka.pl, 15 stycznia 2013 [dostęp 2020-06-21] (pol.).
  6. ↑ Nike 2013. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-06].
  7. ↑ Nominowani 2013. Nagroda Literacka Gdynia [online], archiwumnlg.nagrodaliterackagdynia.pl [dostęp 2020-11-13].
  8. ↑ Polscy autorzy nominowani do Prix du Livre Européen / Wydarzenia / Instytut Książki. instytutksiazki.pl. [dostęp 2015-07-19].
  9. ↑ Jakub Nikodem: Szczepan Twardoch, „Drach”. culture.pl, 2015-01-07. [dostęp 2015-04-01].
  10. ↑ Znamy finalistów Nike 2015. culture.pl. [dostęp 2015-09-13].
  11. ↑ Drach nagrodzony! [online], instytutksiazki.pl, 14 lipca 2016 [dostęp 2016-07-15].
  12. ↑ O!Lśnienia 2016: Szczepan Twardoch odebrał nagrodę główną. onet.pl, 11 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-11].
  13. ↑ Nominowani 2017. Nagroda Literacka Gdynia [online], archiwumnlg.nagrodaliterackagdynia.pl [dostęp 2020-11-13].
  14. ↑ Szczepan Twardoch laureatem polsko-niemieckiej nagrody literackiej. instytutksiazki.pl, 25 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-29].
  15. ↑ "Król". Koniec zdjęć do najbardziej oczekiwanego serialu CANAL+ z gwiazdorską obsadą – Telemagazyn.pl [online], www.telemagazyn.pl [dostęp 2019-10-02] (pol.).
  16. ↑ Król [online], FilmPolski [dostęp 2021-10-23] (pol.).
  17. ↑ Patryk Obarski, Szczepan Twardoch wyróżniony Nagrodą im. Kazimierza Kutza. Wdowa po reżyserze zgłasza votum separatum [online], Granice.pl, 17 lutego 2022 [dostęp 2022-02-17] (pol.).
  18. ↑ Nagroda Planeta Lema dla Szczepana Twardocha [online], wirtualnywydawca.pl, 4 listopada 2023 [dostęp 2023-11-06] (pol.).
  19. ↑ Axis Media Unlimited, Spektakle - Nadchodzące premiery - Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie [online], www.teatrpolski.waw.pl [dostęp 2022-11-18] (pol.).
  20. ↑ Drach [online], Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-11-18] (pol.).
  21. ↑ Pokora [online], Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-11-18] (pol.).
  22. ↑ r, Premiera spektaklu BYK w reż. R. Talarczyka i Sz. Twardocha [online], Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach, 14 marca 2022 [dostęp 2022-11-18] (pol.).
  23. ↑ Milion sprzedanych książek Szczepana Twardocha [online], Rynek książki, 24 października 2023 [dostęp 2023-10-23] (pol.).
  24. ↑ "Drach" Szczepana Twardocha w śląskiej wersji językowej. Przełożył Grzegorz Kulik.
  25. ↑ „Chołod” — nowa książka Szczepana Twardocha w październiku. Autor wyrusza także na Spitsbergen [online], granice.pl [dostęp 2022-08-05] (pol.).
  26. ↑ Byk - Wydawnictwo Literackie [online], wydawnictwoliterackie.pl [dostęp 2022-08-25] (pol.).
  27. ↑ Smakoluby. newsweek.pl. [dostęp 2017-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-22)].
  28. ↑ Juliusz Kurkiewicz: W niedzielę poznamy laureata Nike 2013. Czytelnicy już wybrali – „Morfinę”. wyborcza.pl, 2013-10-05. [dostęp 2013-10-06].
  29. ↑ Kamil Kotas, Szczepan Twardoch: Śląska tożsamość wyrasta ze mnie samego [online], wachtyrz.eu, 7 kwietnia 2021 [dostęp 2021-05-10] (śl.).
  30. ↑ Szczepan Twardoch: to nie jest "sukces Polaka", ponieważ nie jestem Polakiem [online], kultura.onet.pl [dostęp 2021-05-05].
  31. ↑ Katarzyna Pachelska, Agata Twardoch: Kobiety mogą zaprojektować lepsze miasto. Nie tylko dla kobiet [online], Ślązag.pl, 15 maja 2022 [dostęp 2022-06-19].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Laureaci Nagrody Literackiej im. Jerzego Żuławskiego
Nagroda Główna
Złote Wyróżnienie
Srebrne Wyróżnienie
Nagroda Specjalna
Laureaci Nagrody Literackiej „Nike”
Nagroda
główna
Wybór
czytelników
Nagroda
25-lecia
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szczepan_Twardoch&oldid=73163494”